Audytor energetyczny – jak nim zostać, praca zarobki

Zawód audytora energetycznego zyskuje na znaczeniu wraz z rosnącą świadomością ekologiczną i koniecznością ograniczania kosztów zużycia energii. Coraz więcej osób i firm szuka specjalistów, którzy potrafią wskazać, jak efektywnie zarządzać energią w budynkach mieszkalnych, komercyjnych i przemysłowych. W tym artykule wyjaśniamy, kim jest audytor energetyczny, jak zdobyć wymagane uprawnienia, jakie są możliwości zatrudnienia i ile zarabia audytor energetyczny w Polsce. Jeśli rozważasz tę ścieżkę kariery lub chcesz zlecić audyt, ten poradnik odpowie na wszystkie najczęstsze pytania.

Kim jest audytor energetyczny?

Audytor energetyczny to specjalista, który zajmuje się oceną efektywności energetycznej budynków oraz instalacji. Jego głównym zadaniem jest analiza sposobów zużycia energii oraz wskazanie konkretnych rozwiązań prowadzących do ograniczenia strat i poprawy efektywności. W praktyce oznacza to m.in. badania termowizyjne, analizę dokumentacji technicznej, pomiary zużycia energii oraz sporządzanie szczegółowego raportu zawierającego rekomendacje modernizacyjne.

Jakie obowiązki ma audytor energetyczny?

Zakres obowiązków audytora zależy od rodzaju wykonywanego audytu. Może on obejmować m.in.:

• analizę strat ciepła przy użyciu kamer termowizyjnych,
• ocenę sprawności instalacji grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych,
• analizę zużycia energii elektrycznej i cieplnej,
• opracowanie raportu z rekomendacjami dotyczącymi np. wymiany okien, docieplenia budynku, wymiany źródła ciepła,
• przygotowanie dokumentacji wymaganej do uzyskania ulgi termomodernizacyjnej lub dofinansowań z programów NFOŚiGW.

W jakich branżach pracuje audytor?

Audytorzy energetyczni znajdują zatrudnienie w wielu sektorach:

• Przemysł energetyczny – audyty w zakładach produkcyjnych i elektrowniach.
• Budownictwo – ocena projektów i obiektów pod kątem zgodności z normami energetycznymi.
• Branża HVAC – projektowanie i optymalizacja systemów grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.
• Działalność gospodarcza – wielu audytorów zakłada własne firmy konsultingowe i współpracuje z inwestorami, wspólnotami mieszkaniowymi oraz klientami indywidualnymi.

Warto dodać, że audytor może przygotowywać także świadectwa charakterystyki energetycznej, o ile spełnia odpowiednie warunki prawne (w tym wpis do Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków).

Jak zostać audytorem energetycznym w Polsce?

Zawód audytora energetycznego nie jest obecnie formalnie regulowany, co oznacza, że nie istnieje jedna ustawowa ścieżka uzyskania uprawnień. Mimo to, by skutecznie i legalnie świadczyć usługi w tym zakresie, trzeba spełnić kilka kluczowych warunków – zarówno edukacyjnych, jak i formalnych. Poniżej przedstawiamy, jak wygląda typowa droga do uzyskania kompetencji audytora energetycznego w Polsce.

Jakie trzeba mieć wykształcenie i doświadczenie?

Podstawą jest wykształcenie wyższe, najlepiej techniczne – np. z zakresu:

• energetyki,
• inżynierii środowiska,
• budownictwa,
• architektury lub
• pożarnictwa.

Osoby z innym wykształceniem (np. ekonomicznym, przyrodniczym) mogą również zostać audytorami, o ile uzupełnią swoją wiedzę na odpowiednich studiach podyplomowych z zakresu audytu energetycznego, efektywności energetycznej lub budownictwa energooszczędnego.

Oprócz samego wykształcenia, ważna jest także praktyczna wiedza – znajomość urządzeń pomiarowych (np. kamery termowizyjne), programów obliczeniowych oraz przepisów prawnych (m.in. ustawa o efektywności energetycznej, normy ISO, PN-EN 16247-5).

Jak zdobyć uprawnienia audytora energetycznego?

Choć nie istnieje „licencja” czy egzamin państwowy dla audytorów energetycznych, to istotnym krokiem jest wpis do Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków (CRCEB). Wpis umożliwia m.in. legalne wystawianie świadectw charakterystyki energetycznej, a w wielu przypadkach również realizację audytów wymaganych przez ustawy (np. o termomodernizacji czy efektywności energetycznej).

Warunki wpisu do CRCEB:

• pełna zdolność do czynności prawnych,
• brak karalności za przestępstwa gospodarcze i skarbowe,
• tytuł inżyniera (lub wyższy) na kierunku technicznym lub posiadanie uprawnień budowlanych.

Gdzie znaleźć kursy i szkolenia dla audytorów?

Na rynku dostępne są specjalistyczne kursy, które przygotowują do zawodu audytora efektywności energetycznej i audytora remontowego. Najczęściej mają formę szkoleń e-learningowych lub hybrydowych (teoria + praktyka), a ich program obejmuje:

• podstawy audytu i charakterystyki energetycznej budynków,
• zasady działania systemów grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych,
• obsługę programów komputerowych do analizy energetycznej,
• warsztaty z opracowywania świadectw i raportów.

Tego typu szkolenia są często skierowane do:

• inżynierów budownictwa,
• osób z uprawnieniami budowlanymi,
• rzeczoznawców,
• zarządców nieruchomości.

Ile zarabia audytor energetyczny?

Pytanie „ile zarabia audytor energetyczny” pojawia się bardzo często – i słusznie. To zawód wymagający specjalistycznej wiedzy technicznej, odpowiedzialności i ciągłego dokształcania, a zarobki mogą się znacząco różnić w zależności od kilku czynników: formy zatrudnienia, doświadczenia, rodzaju realizowanych projektów oraz regionu Polski.

Średnie zarobki audytora w 2024 roku

Na podstawie ogólnodostępnych danych rynkowych i ofert pracy, audytorzy energetyczni w Polsce mogą liczyć na następujące stawki:

Źródło: analiza ofert na Pracuj.pl, OLX, Goldenline, dane branżowe (2024)

W praktyce doświadczeni audytorzy prowadzący działalność gospodarczą, realizujący audyty dla dużych firm, wspólnot mieszkaniowych lub inwestorów, są w stanie przekroczyć granicę 15 000 zł brutto miesięcznie – zwłaszcza jeśli wystawiają również świadectwa energetyczne.

Co wpływa na wysokość wynagrodzenia?

Na zarobki audytora wpływa m.in.:

• Forma zatrudnienia – własna działalność daje więcej elastyczności, ale wymaga aktywnego pozyskiwania klientów.
• Doświadczenie – audytor z dużym portfolio może negocjować lepsze stawki.
• Rodzaj klienta – firmy przemysłowe, deweloperzy i wspólnoty mieszkaniowe płacą więcej niż klienci indywidualni.
• Region – w dużych miastach (Warszawa, Wrocław, Gdańsk) stawki są wyższe niż na terenach wiejskich.
• Zakres usługi – kompleksowy audyt z analizą opłacalności inwestycji i certyfikatem jest lepiej płatny niż prosta ekspertyza.

Przykładowe stawki za audyty energetyczne

Poniżej orientacyjne stawki rynkowe za różne rodzaje audytów:

Warto pamiętać, że wiele audytorów łączy wykonywanie audytów z innymi usługami – np. sporządzaniem świadectw, badaniami termowizyjnymi czy doradztwem przy modernizacjach energetycznych. Taki pakiet usług zwiększa zarówno wartość zlecenia, jak i atrakcyjność oferty.

Praca jako audytor energetyczny – na czym polega i gdzie szukać zleceń?

Zawód audytora energetycznego to nie tylko analiza dokumentacji i pomiary techniczne. To także działalność doradcza, kontakt z klientami i umiejętność przekładania skomplikowanych danych na praktyczne rekomendacje. Dla wielu specjalistów to atrakcyjna ścieżka kariery – zarówno na etacie, jak i we własnym biznesie.

Praca etatowa vs. działalność gospodarcza

Etat:
Audytorzy zatrudnieni w firmach inżynierskich, biurach projektowych, jednostkach samorządowych czy firmach z branży HVAC mogą liczyć na stabilność, dostęp do szkoleń i zorganizowane środowisko pracy. Zakres obowiązków jest najczęściej ściśle określony, a zlecenia spływają z poziomu organizacji.

Działalność gospodarcza:
To najczęściej wybierana forma pracy wśród audytorów z doświadczeniem. Własna firma daje większe możliwości finansowe i elastyczność – ale też wymaga aktywnego pozyskiwania klientów, inwestycji w marketing, sprzęt (np. kamery termowizyjne, oprogramowanie) i aktualizację wiedzy.

Coraz popularniejsze są mikrofirmy audytorskie współpracujące z architektami, deweloperami, wspólnotami mieszkaniowymi czy właścicielami domów.

Najczęstsze źródła zleceń i współpracy dla audytorów energetycznych

Jeśli chcesz pracować jako audytor energetyczny na własny rachunek, warto znać kanały, przez które możesz zdobywać klientów:

Portale ogłoszeniowe i serwisy branżowe: OLX, Fixly, Oferteo – popularne wśród osób prywatnych.
Współpraca z biurami projektowymi i firmami budowlanymi – szczególnie przy nowych inwestycjach lub modernizacjach.
Programy dotacyjne: NFOŚiGW, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska, programy gminne – często wymagają audytów energetycznych jako warunku uzyskania finansowania.
Zlecenia dla przedsiębiorstw: Audyty efektywności energetycznej są obowiązkowe dla dużych firm co 4 lata (zgodnie z ustawą z 20 maja 2016 r.).
Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe: Często poszukują audytorów do oceny opłacalności termomodernizacji.
LinkedIn, Facebook, SEO i Google Ads: Profesjonalna strona internetowa z dobrą widocznością w Google to obecnie jedno z najważniejszych źródeł pozyskiwania klientów.

Czym różni się audyt energetyczny od świadectwa charakterystyki energetycznej?

Chociaż oba dokumenty dotyczą efektywności energetycznej budynków, to ich cel, zakres i zastosowanie są zupełnie różne. Wiele osób je myli, dlatego warto jasno wyjaśnić, czym różni się audyt energetyczny od świadectwa charakterystyki energetycznej. Jeżeli szukasz informacji czy świadectwo energetyczne jest obowiązkowe znajdziesz je w tym artykule.

Kiedy potrzebny jest audyt, a kiedy świadectwo?

Kto może wykonywać oba dokumenty?

Audytorzy energetyczni mogą przygotowywać zarówno audyty, jak i świadectwa, o ile spełniają konkretne warunki:

• mają pełną zdolność do czynności prawnych,
• nie byli skazani za przestępstwa gospodarcze,
• posiadają tytuł inżyniera na kierunku technicznym lub odpowiednie uprawnienia budowlane,
• są wpisani do Centralnego Rejestru.

Warto zaznaczyć, że nie każdy audytor energetyczny ma automatycznie prawo do wystawiania świadectw energetycznych – i odwrotnie.

Zapotrzebowanie na audytorów energetycznych w Polsce

Wraz z dynamicznymi zmianami w polityce energetycznej i środowiskowej Unii Europejskiej, rosnące zapotrzebowanie na audytorów energetycznych staje się faktem. Zmiany prawne, nacisk na transformację energetyczną oraz coraz szersze programy wspierające modernizację budynków sprawiają, że specjaliści w tej dziedzinie są i będą poszukiwani.

Jakie są prognozy rynku na najbliższe lata?

Wzrost obowiązków ustawowych:
Zgodnie z ustawą o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1047), duże przedsiębiorstwa muszą co 4 lata przeprowadzać audyt efektywności energetycznej. Coraz częściej wymogi te będą też dotyczyć MŚP korzystających z dofinansowań.

Nowe standardy dla budynków:
Unia Europejska wprowadza zaostrzone przepisy dotyczące budownictwa niskoemisyjnego. Dla Polski oznacza to m.in. konieczność modernizacji milionów starszych budynków – co wymaga udziału audytorów energetycznych.

Programy dotacyjne:
„Czyste Powietrze”, „Mój Prąd”, „Stop Smog”, regionalne programy NFOŚiGW – wszystkie wymagają analizy energetycznej budynku lub przedstawienia oszczędności energii jako warunku dofinansowania.

W efekcie rynek pracy dla audytorów energetycznych w Polsce będzie rósł przez co najmniej najbliższe 10–15 lat.

Czy audytor energetyczny to zawód przyszłości?

Zdecydowanie tak. Oto dlaczego:

Stabilność i popyt: Zawód audytora energetycznego staje się coraz bardziej potrzebny – zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym.
Niezależność: To zawód umożliwiający prowadzenie działalności gospodarczej, elastyczne godziny pracy i współpracę z różnorodnymi klientami.
Ekologiczna wartość: Praca audytora realnie wpływa na ograniczenie emisji CO₂, poprawę jakości życia i stan środowiska naturalnego.
Wsparcie unijne i krajowe: Branża korzysta z szerokiego wachlarza programów i dotacji, które napędzają potrzebę audytów.

Dla osób z technicznym wykształceniem i zacięciem do analizy to bardzo dobry kierunek zawodowy na przyszłość – z dużym potencjałem i coraz większym prestiżem.